Αν και η πρόληψη ξεκινά από τη νεογνική ακόμη περίοδο (με την εφαρμογή του μητρικού θηλασμού), κατά την εφηβεία το άτομο αποκτά την ευθύνη και το δικαίωμα διαχείρισης της υγείας του. Οι συστάσεις δίνονται απευθείας στον έφηβο, χωρίς τη μεσολάβηση των γονέων.Οι συνήθειες υγιεινής και οι γνώσεις για την υγεία που αποκτώνται κατά την εφηβεία θα ισχύσουν και κατά την ενήλικο ζωή και θα καθορίσουν την ποιότητά της. Πολλά από τα νοσήματα φθοράς των ενηλίκων (καρδιαγγειακή νόσος, υπογονιμότητα, οστεοπόρωση) μπορούν να περιοριστούν με την ενημέρωση και επιμόρφωση των σημερινών εφήβων. Η πρόληψη λοιπόν αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την ηλικιακή αυτή ομάδα.
Οι εργαστηριακές εξετάσεις στις οποίες θα πρέπει να υποβάλλεται ένας υγιής έφηβος στα πλαίσια μιας επίσκεψης ρουτίνας είναι ελάχιστες, ωστόσο σημαντικές. Συνιστώνται μια γενική αίματος και μια γενική ούρων ετησίως. Οι έφηβοι αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη σιδηροπενίας για όλους τους παρακάτω λόγους:
1.Λόγω της αύξησης των σωματικών διαστάσεων αυξάνει ο όγκος του αίματος και ο μυελός καλείται να παράγει έμμορφα στοιχεία, έχοντας αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο.
2.Οι έφηβοι δεν έχουν συνήθως σωστές διαιτητικές συνήθειες και δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες ημερήσιες συνιστάμενες δόσεις σιδήρου.
3.Τα αγόρια αναπτύσσουν το μυϊκό τους σύστημα και η μυοσφαιρίνη έχει ως κύριο συστατικό της το σίδηρο.
4.Στα κορίτσια ξεκινά η εμμηνορρυσία.
5.Οι έφηβοι που αθλούνται παρουσιάζουν αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο λόγω της αυξημένης μυϊκής μάζας και των απωλειών με τον ιδρώτα
Η ανίχνευση υψηλής τιμής χοληστερόλης και λιπιδίων δεν συνιστάται σε όλους τους εφήβους. Συνιστάται επιλεκτική εξέταση των ομάδων υψηλού κινδύνου, δηλαδή εφήβων με οικογενειακό ιστορικό υπερλιπιδαιμίας, καρδιαγγειακής νόσου που εκδηλώθηκε σε ηλικία μικρότερη των 55 ετών, σακχαρώδους διαβήτου, υπέρτασης ή παχυσαρκίας. Ωστόσο, υπάρχουν επιφυλάξεις για το αν το πρόγραμμα αυτό καλύπτει τις ανάγκες ανίχνευσης και ορισμένοι συνιστούν εξέταση σε όλους τους εφήβους, κατά την πρώτη τους επίσκεψη (11-12 ετών). Η εξέταση μιας τιμής χοληστερόλης είναι απαραίτητη και απόλυτα αποδεκτή σε όλους τους εφήβους πριν την είσοδό τους στην ενήλικο ζωή.
Δεδομένης της ύπουλης φύσης και της αύξησης της συχνότητας του σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ στους εφήβους, συνιστάται τη λήψη ενός σακχάρου νηστείας ανά διετία σε εφήβους με ΔΜΣ άνω της 85ης εκατοστιαίας θέσης και ένα από τα ακόλουθα κριτήρια : 1. Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ τύπου ΙΙ σε συγγενείς πρώτου ή δεύτερου βαθμού ή/και κλινικά σημεία αντίστασης στην ινσουλίνη (π.χ. μελανίζουσα ακάνθωση ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών).
Σε όλες τις σεξουαλικά δραστήριες έφηβες θα πρέπει να γίνονται ετήσια γυναικολογική εξέταση και τεστ Παπανικολάου. Ακόμη, συνιστάται ετήσια ανίχνευση των χλαμυδιακών και γονοκοκκικών λοιμώξεων στους ασυμπτωματικούς, σεξουαλικά δραστήριους εφήβους, λόγω της υψηλής επίπτωσης και του υψηλού ποσοστού ασυμπτωματικής λοίμωξης, καθώς και των σοβαρών επιπτώσεων των λοιμώξεων αυτών στην υγεία του γεννητικού συστήματος. Εννοείται ότι επί συμπτωμάτων εξετάζονται όλα τα παραπάνω, καθώς και άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι έφηβοι παρουσιάζουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο προσβολής από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα απ’ ότι οι ενήλικες, λόγω του εκτρόπιου των κοριτσιών (παρουσία ευαίσθητων κυλινδρικών επιθηλιακών κυττάρων στο εξωτερικό τμήμα του τραχήλου), των σύντομων και συχνών σχέσεών τους και της απειρίας τους στο θέμα εφαρμογής κατάλληλης προστασίας.
Οι ετήσιες επισκέψεις πρόληψης δίνουν την ευκαιρία ελέγχου των απαραίτητων εμβολιασμών των εφήβων. Τα εμβόλια που θα πρέπει να έχουν γίνει σε όλους του εφήβους είναι :
1. Η σειρά DTP. Συνιστάται επανάληψη Td ανά δεκαετία
2. Πολιομυελίτιδας
3. Δύο δόσεις MMR
4. Η σειρά εμβολιασμού για ηπατίτιδα Β
5. Εμβολιασμός για την ηπατίτιδα Α
6. Συζευγμένο εμβόλιο μηνιγγιτιδοκόκκου τύπου C
7. Ανεμοβλογιάς, σε περίπτωση μη νόσησης
Σε ομάδες εφήβων με τις ανάλογες ενδείξεις, γίνονται τα εμβόλια της γρίπης και τα αντιπνευμονιοκοκκικά.
Σε ερευνητικό επίπεδο εξετάζονται τα εμβόλια έναντι του ιού του ανθρώπινου θηλώματος (HPV) και του έρπητα τύπου 2 (HSV-2).
Οι συστάσεις που δίνονται στους εφήβους αφορούν τους παρακάτω βασικούς τομείς :
• Διατροφή
• Άθληση
• Σεξουαλική αγωγή
• Ασφάλεια
• Χρήση καπνού, αλκοόλ, ουσιών
Θα τονιστούν δύο σημαντικά σημεία σχετικά με τα παραπάνω θέματα :
Η εφηβεία αποτελεί την περίοδο ανάπτυξης της κορυφαίας οστικής μάζας και την ηλικία-κλειδί για την καταπολέμηση της οστεοπόρωσης των ενηλίκων. Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντική η εξασφάλιση της απαραίτητης ημερήσιας ποσότητας ασβεστίου, δηλαδή 1300 mg ημερησίως που ισοδυναμούν σε 4 ποτήρια γάλα ή 3 ποτήρια εμπλουτισμένου με ασβέστιο γάλακτος ή ισοδύναμες μερίδες γαλακτοκομικών (γιαούρτι ή σκληρό τυρί).
Η άθληση θα πρέπει να ενθαρρύνεται και να λαμβάνεται υπόψη η επιρρέπεια των νεαρών ατόμων σε κατάγματα και διαστρέμματα κατά τη διάρκεια της περιόδου αύξησης, λόγω χαλαρότητας των συνδέσμων. Συνεπώς, τονίζεται η χρήση κατάλληλου προστατευτικού εξοπλισμού και οι ασκήσεις με μικρά βάρη, πολλές επαναλήψεις και σωστή τεχνική. Η εφαρμογή μεγαλύτερων βαρών με στόχο τη μυϊκή υπερτροφία (body-building) επιτρέπεται μόνο σε σκελετικά ώριμους αθλητές. Η χρήση διαιτητικών συμπληρωμάτων ή/και αναβολικών ουσιών πρέπει να ανιχνεύεται και γίνεται εκτενής ενημέρωση για τα οφέλη, αλλά και τις επιπτώσεις ορισμένων από τις ουσίες αυτές.
Υπάρχουν πολλά ακόμη θέματα που καλύπτει η επίσκεψη επιτήρησης της υγείας κατά την εφηβική ηλικία. Αν και ακολουθούνται οι βασικοί κανόνες, ο κάθε έφηβος είναι διαφορετικός και η συμβουλευτική αγωγή εξατομικεύεται ανάλογα με τις επιλογές και τις συμπεριφορές του. Το μαγικό με αυτή την ηλικία είναι ότι μέσα από ένα σύνολο ιδιαιτεροτήτων, ισχυροποιείται η ανάγκη για πρόληψη και μπορεί να ισχύσει απόλυτα ότι γενικά εφαρμόζεται στην Ιατρική επιστήμη, κυρίως όμως για λόγους αδυναμίας :
«Θεραπεία, ορισμένες φορές
Ανακούφιση, πολλές φορές
Συμβουλή και υποστήριξη, ΠΑΝΤΟΤΕ»
Από το www.diatrofi.gr
Διατροφή κατά την εφηβεία
Κατά την εφηβεία οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά είναι αυξημένες, καθώς ο οργανισμός των παιδιών αυξάνεται με πολύ γρήγορο ρυθμό. Η απότομη αυτή ανάπτυξη προκαλεί στους εφήβους μια φυσική αλλά έντονη διάθεση για μεγάλη κατανάλωση φαγητού.
Την έντονη αυτή διάθεση για φαγητό δεν πρέπει να την αντιμετωπίσουμε ως ευκαιρία να φάει το παιδί “ό,τι και όσο θέλει, επειδή είναι... στην ανάπτυξη”, όπως συνήθως λένε και πράττουν πολλοί γονείς. Αντίθετα, θα πρέπει να προσφέρουμε στον έφηβο όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, αποφεύγοντας να του δίνουμε υπερβολική ποσότητα τροφής.
Πράγματι, η μεγάλη παροχή τροφής -ιδιαίτερα τα πλούσια σε σάλτσες και λιπαρά γεύματα-θα έχει ως αποτέλεσμα έναν παχύσαρκο έφηβο. Η παχυσαρκία είναι μια παθολογική κατάσταση, που συνδέεται με παθήσεις της καρδιάς, των αγγείων, των νεφρών, αρθρίτιδες, διαβήτη κ.ά. Επιπλέον, επηρεάζει και τον ψυχικό κόσμο των νέων ανθρώπων: όλο και αυξάνεται ο αριθμός των εφήβων που πάσχουν από σύνδρομα απομόνωσης, αφού η κατάσταση και η εμφάνισή τους περιορίζουν την επαφή τους με το περιβάλλον. Τέτοιες περιπτώσεις χρήζουν, εκτός από διατροφική φροντίδα, και ψυχολογική.
Ψυχολογική βοήθεια όμως χρειάζονται και οι έφηβοι που θεωρούν πολύ σημαντικό στοιχείο τη σιλουέτα του κορμιού στην αξιολόγηση του εαυτού τους. Ανησυχούν διαρκώς μήπως αυξηθεί το βάρος τους, παρ’ ότι βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του ιδανικού, με αποτέλεσμα να λαμβάνουν ελάχιστες θερμίδες ημερησίως και να εμφανίζουν ανορεξία.
Η ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΜΟΥ
Ξεκινώντας, αξίζει τον κόπο να αναφέρουμε την έλλειψη κ απουσία ενημέρωσης που επικρατεί σε ένα γενικότερο πλαίσιο στην εφηβεία την εποχή αυτή.
Καθημερινά ακούω νέους να έχουν σχηματίσει λανθασμένη άποψη για τους κανόνες πρόσληψης τροφής . Ομολογούμενως, ο καθένας από μας, έχει τον δικό του τρόπο, τις δικές του προτιμήσεις, και ο κάθε οργανισμός τις δικές του ανάγκες. Παρ’ ολ’α αυτά, υπάρχουν ορισμένοι γενικοί κανόνες που πρέπει όλοι μας να ακολουθούμε, ούτως ώστε να ήμαστε υγιείς, και να έχουμε ενέργεια.
Μεγάλο, μέρος των έφηβων επαναπαύονται στην ιδιαιτερότητά τους , και οδηγούνται σε τραγικά λάθη σε θέματα διατροφής που αναπόφευκτα προκαλούν διατροφικές διαταραχές , Π.χ. συχνά ακούω νέους είτε να καταλαμβάνουν μονάχα ένα ή δύο γεύματα την ημέρα, είτε να κάνουν μονάχα ένα γεύμα το βράδυ χωρίς να έχουν φάει κατά τη διάρκεια της ημέρας, είτε να τρέφονται με ελάχιστα είδη τροφης.
‘Όμως τα λάθη αυτά έχουν ως αποτέλεσμα εμφάνιση προβλημάτων υγείας στον οργανισμό, ή διατροφικές διαταραχές (βουλιμία, παχυσαρκία, ανορεξία).
Καθοριστική είναι και η συμβολή των μέσων στον τομέα αυτό. Έχοντας ισχυρότατη επιρροή πάνω στους νέους, μπορούν εύκολα να τους κάνουν να σκεφτούν πράγματα που από μόνοι τους δεν θα σκέφτονταν. Τα Μ.Μ.Ε. δύνανται να βάλουν άσχημες ιδέες στο μυαλό των εφήβων, προβάλουν εκπομπές που περνούν μηνύματα για βελτίωση της εικόνας του εαυτού μας , μια ‘βελτίωση’ που θέλει την έφηβη/ο ανορεκτική/ό. Τα πρότυπα της κοινωνίας σήμερα απαιτούν μια τέλεια εικόνα ,κάτι που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τους νέους που προσπαθούν να την αποκτήσουν.
Κατά συνέπεια, καταλήγουν σε διαταραχές πρόσληψης τροφής και χρησιμοποιούν δικούς τους τρόπους και μεθόδους για να αγγίξουν την τελειότητα, αλλάζοντας τις διατροφικές τους συνήθειες, με σκοπό την ταύτιση –μίμηση των πρότυπών τους
Τα αίτια βέβαια, μπορεί να ανήκουν και στον ψυχολογικό τομέα, σε ψυχοσωματικές διαταραχές, απογοήτευση, αυτοκαταστροφικές πράξεις, που είναι συχνά στην εφηβεία.
Οι συνέπειες μπορεί να είναι τραγικές. Με την απότομη αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, π.χ. ξαφνική ελάττωση – αύξηση της τροφής, και γενικότερα των μέσων που επηρεάζουν το βάρος και τον οργανισμό (άθληση) τα όργανα του σώματος ‘τρελαίνονται’.
Συχνό φαινόμενο είναι η οστεοπενία, τα καρδιακά προβλήματα, οι ζαλάδες, διότι ακόμη και η τροφή σαφώς παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στη διάθεσή μας και τη συμπεριφορά μας.
Απόδειξη αποτελούν και τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας εξ’ αιτίας των διατροφικών διαταραχών.
πηγες εικονων:rootpsychology.com
fatdisorders.org
news.stanford.edu
η τελευταια εικονα δημιουργηθηκε απο ομαδα διατροφολογων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου